Elisabet P Doornbos 1822 - Reproductie merklap van Atelier Soed Idee

In 2015 kocht ik op een veiling deze, zwarte, Groninger merklap uit 1822 in zijn originele zwarte lijst. Deze zwarte merklappen zijn typisch voor het Groninger “Oldambt” en werden geborduurd door dochters van welgestelde boerenfamilies. Ze werden vervaardigd in de periode 1800 – 1880. Daarna kwam er een einde aan deze traditie en deden de rode schoollapjes zijn intrede, als onderdeel van het vak Nuttige Handwerken op de lagere school.

Maakster van deze merklap is “Elisabet Pieters Doornbos”. Zij is geboren op 4 november 1798 in Noordbroek (Groningen) en is overleden op 4 juni 1874 in Beerta (Groningen), zij was toen 75 jaar oud. Elisabet borduurt de merklap in 1822 als ze 24 jaar oud is, wat best laat is.



Ik heb de merklap op patroon gezet en deze is vanaf nu verkrijgbaar in de webwinkel.
Heel veel dank aan Geke Vermeulen die het model voor mij borduurde!!!

Het model is geborduurd met 1 draad Classic Colorworks Belle Soie “Old Crow” over 2 draden, op 16 draads Weeks Dye Works linnen “Cocoa”


GESCHIEDENIS

Van mevrouw Ietje de Graaf ontving ik uitgebreide informatie over de geschiedenis van Elisabet Pieters Doornbos. "Zij is de dochter van Pieter Aites Doornbos en Grietje Aeijlkes Hamster." HIER vind je de volledige stamboom.

"Over haar meisjesjaren kan ik niet veel vertellen, alleen de algemene dingen. De lagere school zal ze in Noordbroek hebben doorlopen. Jan P Bloemhoff was koster en schoolmeester in 1810. Zijn vrouw Tjaartje W Smit zal de handwerklessen voor de meisjes verzorgd hebben.

Later zal ze naar kostschool geweest zijn om zich voor te bereiden op haar latere loopbaan als boerin van een grote plaats met veel personeel en veel sociale beslommeringen. De merklap is waarschijnlijk op de boerderij van haar ouders in het Noordbroeksterhamrik gemaakt, toen haar opleiding voltooid was en het wachten op een geschikte man begon. (Uit: BBB BoerderijkenBoek Beerta).

Elisabet trouwt op haar 27e met Reinder Geerts Bouman, een boer in Beerta. Samen krijgen ze 6 kinderen. Het eerste kindje overlijdt na 8 maanden en ook het jongste kind wordt maar 3 jaar oud.



In 1854 wordt ten overstaan van notaris Vietor een boerderij gekocht. Ongeveer 36 ha. groot met een vaste huur van 325 gulden en 1 tinnetje boter + 1 kaas en nog een paar voorwaarden, voor de prijs van 40.050 gulden. De tweede zoon van Elisabet, Geert Reinders Bouman trouwt met Naantje Hermannus Heddema en gaat daar boeren. Tot op de dag van vandaag wonen er nog nazaten van Elisabet op deze boerderij (BBB Boerderij 23).

Alle kinderen van Reinder en Elisabet zijn in de boerenstand gebleven, wat in die tijd een belangrijke sociale positie is.



Het is aannemelijk dat de merklap van Elisabet en de merklap van Martje Heddema (artikel in Merkwaardig nr. 103, december 2014), elkaar wel eens gekruist zijn. Martje Heddema is namelijk de zus van Elisabets schoondochter Naantje.
Vast en zeker zal tijdens een damesvisite of "krans", de merklappen van deze en gene bekeken, besproken en bekritiseerd zijn.
 

• De krans begint rond 17.00 uur met een aperitiefje en eindigt laat in de avond. In de herfst en winter komen de boeren, mannen en vrouwen gescheiden, eens in de maand bij elkaar om de lange avonden gezellig door te brengen. De boerenplaatsen liggen te ver bij elkaar vandaan om 'over de heg' te kunnen kletsen. Ook nu nog is deze traditie levend!

De merklap van Elisabet's schoonzus, Anje Christiaans Struif staat, met foto, vermeld in het boek van Hennie en Sjoerd Stevan "Zwarte Merklappen uit het Oldambt 1800-1880", op blz 50.

Een verwante familie, in rechte lijn woont nu nog steeds in Beerta en Nieuw Beerta. Als ik deze familie als referentie neem zal Elisabet een ondernemende, vrolijke, bijdehante dame zijn geweest, met het hart op de juiste plaats."

Mevrouw Ietje de Graaf, heel veel dank voor al deze aanvullende informatie!!!